مقدمه
یکی از روش‌های مهار میلگرد در بتن، استفاده از قلاب انتهایی است. این روش پرکاربردترین روش در پروژه‌های بتنی است. در سازه‌های بتنی مسلح، استفاده از میلگردها جهت افزایش مقاومت کششی بتن ضروری است. یکی از نکات مهم در طراحی و اجرای میلگردها، نحوه اتصال آنها به بتن و جلوگیری از لغزش میلگردها درون بتن است. قلاب انتهایی میلگرد به‌عنوان یکی از روش‌های مؤثر برای افزایش مقاومت اتصال میلگرد به بتن به‌کار می‌رود. قلاب انتهایی میلگرد، بخشی از میلگرد است که در انتهای آن به صورت خمیده (معمولاً 90 یا 135 درجه) شکل می‌گیرد تا سطح تماس بیشتری با بتن ایجاد کرده و از خارج شدن میلگرد از بتن جلوگیری کند. این خمیدگی به افزایش نیروی چسبندگی بین میلگرد و بتن کمک می‌کند. در شرایطی که طول مهاری میلگرد کافی نباشد، استفاده از قلاب انتهایی باعث می‌شود نیروی کششی میلگرد به صورت موثرتری به بتن منتقل شود و از لغزش میلگرد جلوگیری گردد. این موضوع به ویژه در مناطق زلزله‌خیز یا نقاطی که تغییرات بار زیاد است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. قلاب‌های رایج میلگرد شامل قلاب 90 درجه و 135 درجه می‌باشند. قلاب 135 درجه نسبت به قلاب 90 درجه اتصال بهتر و مقاومت بیشتری ایجاد می‌کند، اما اجرای آن دشوارتر است. همچنین استفاده از مهار انتهایی نیز به عنوان یک روش جایگزین وجود دارد که در شکل زیر هر دو این موارد برای یک تیر بتنی نشان داده شده است.
نکات اجرایی و طراحی
-
طول قلاب باید مطابق با آیین‌نامه‌های معتبر مانند ACI، Eurocode یا مبحث نهم مقررات ملی ساختمان تعیین شود.
-
خمیدگی باید به گونه‌ای انجام شود که باعث ترک خوردن میلگرد نشود.
-
در هنگام اجرای قلاب باید دقت شود که سطح میلگرد تمیز و عاری از زنگ‌زدگی باشد تا چسبندگی بهتری با بتن ایجاد شود.
-
استفاده از قلاب انتهایی در میلگردهای حرارتی، خاموت‌ها و انتظارها بسیار رایج است.
-
طول قلاب باید مطابق با آیین‌نامه‌های معتبر مانند ACI، Eurocode یا مبحث نهم مقررات ملی ساختمان تعیین شود.
-
خمیدگی باید به گونه‌ای انجام شود که باعث ترک خوردن میلگرد نشود.
-
در هنگام اجرای قلاب باید دقت شود که سطح میلگرد تمیز و عاری از زنگ‌زدگی باشد تا چسبندگی بهتری با بتن ایجاد شود.
استفاده از قلاب انتهایی در میلگردهای حرارتی، خاموت‌ها و انتظارها بسیار رایج است.
ضوابط مبحث نهم:
هر یک از خم‌های شرح داده شده در زیر، قلاب استاندارد تلقی می‌شوند.
الف) برای میلگردهای اصلی:
– خم نیم‌دایره (قلاب 180 درجه) به اضافه حداقل 4db طول مستقیم ولی نه کمتر از 60 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد.
– خم 90 درجه (گونیا) به اضافه طول مستقیم برابر حداقل 12db در انتهای آزاد میلگرد.
ب) برای میلگردهای خاموت و سنجاقی:
– خم 90 درجه (گونیا) به اضافه حداقل 6db به طول مستقیم ولی نه کمتر از 75 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد، برای میلگردهای به قطر 16 میلیمتر و کمتر.
– خم 90 درجه (گونیا) به اضافه حداقل 12db به طول مستقیم در انتهای آزاد میلگرد، برای میلگردهای به قطر بیشتر از 16 میلیمتر و کمتر از 25 میلیمتر.
– خم 135 درجه (چنگک) به اضافه حداقل 6db طول مستقیم ولی نه کمتر از 60 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد.
– خم 180 درجه به اضافه حداقل 4db طول مستقیم ولی نه کمتر از 60 میلیمتر در انتهای آزاد میلگرد.
قلاب استاندارد برای مهار میلگردهای طولی آجدار در کشش
قلاب استاندارد برای مهار میلگردهای عرضی
A standard hook for deformed bars in tension includes the specifc inside bend diameter and straight extension length.